حتماً نامِ جملات قصار به گوش تان خورده و بسیاری از آنها را در صفحات مجازی و روزنامه‌ها خوانده اید.
قصارها، گفته‌های کوتاه و پرمعنایی هستند که معمولاً در موضوعات اخلاقی، شکل و شیوۀ صحیح زندگی، مسائل مرتبط با موفقیت و پندهای پیش‌برندۀ زندگی انسان و... نوشته می‌شوند و در تمامی‌موارد، نقش یاری گونه و دست گیری دارند.
یکی از مهمترین خصوصیات آنها، فشردگی و ایجازِ مفید است. نویسنده یا قصار نویس، در چندین کلمه و یا حتی در یک تا دو جمله، معانی مثبت و ارزشمند وسیعی را گنجانده و تحویل خواننده می‌دهد. همه می‌توانند قصار بنویسند اما باید قواعد مرتبط با آن را رعایت کنند؛ پند و اندرزدهی (با نصیحت اشتباه نگیرید)، کوتاهی و اختصار، کلمات تأمل‌برانگیز، راهگشایی و بازکردن قفل‌های نهفته زندگی، از قواعد و خصوصیات مهم آن هستند. نویسنده باید با هنرمندی تمام، تنها با استفاده از چند کلمه، دریای وسیعی از معانی را پیش روی خواننده بگذارد و تعابیر و تفاسیر زیادی را ایجاد کند؛ قطعاً هر نوشته‌‌‌ای که خارج از این چارچوب باشد را نمی‌توان به عنوان قصار تلقی کرد.
زبانِ قصارها، اکثراً ادبی است تا برای خواننده دل مشغولی و تفننِ کاذب ایجاد نکند و معنا به درستی منتقل شود، کلمات با سر و شکلی ادبی نوشته می‌شوند تا مخاطب را به فکر و تأمل بیندازند اما این ادبی نویسی، نباید آنقدر سخت و سنگین باشد که خواننده را به جای جلب توجه و تأمل، فراری دهد؛ نکته قابل توجه اینکه کلمات قصار، با مینیمال‌های زرد و سطحی مجازی (که بیشتر رنگ و بوی نصیحت و روحیات تلافی جویانه دارد)، نوشته‌های ساده و کوتاه، ضرب المثل، هجو و بذله‌های رایج تفاوت‌های بسیاری دارد و نمی‌توان هر نوشته‌‌‌ای را قصار دانست و تحویلِ خواننده داد...!
قصارها اسامی‌دیگری نیز دارند و می‌توان به گزین گویه، کلام قصار و قطعۀ تفکر اشاره کرد؛ قصار غیر پارسی، می‌توانند با دقت، علاقه و هنرمندی مترجم رنگ و بوی جذاب تری بگیرد و خوانندگان زیادی را به گردِ خود جمع کند. اهمیتِ ترجمۀ صحیح آنقدر زیاد است که ممکن است برخی قصارها، با ترجمۀ بد، قدرت پند دهی خود را از دست بدهند و به مشتی کلمۀ ساده تبدیل شوند!!!
قصارها با یک جستجوی ساده قابل دسترس هستند اما به عنوان حسن ختام و تکمیل بحث، به چند مورد بسنده می‌کنیم:
1. نویسنده چاره‌ای جز نوشتن ندارد!
2. دیکتاتور همیشه تنهاست!
3. نه مرگ آنقدر ترسناک است و نه زندگی آنقدر شیرین که آدمی‌پای برشرافت خود گذارد. (حضرت علی (ع))
4. سه جمله برای موفقیت:
دانستن بیش از دیگران- کار کردن بیش از دیگران انتظار کمتر از دیگران. (ویلیام شکسپیر)
5. اگر طلب دشمن هستی خود را از دوستانت برتر بدان ولی اگر دوست می‌خواهی بگذار دوستانت خود را از تو برتر بدانند. (دیل کارنگی)
6. وقتی برنده میشوی، نیازی به توضیح نداری! .... وقتی می‌بازی نباید آنجا باشی که توضیح دهی!ا (آدولف هیتلر)
7. هیچگاه در دنیا خود را با دیگران مقایسه نکن! که اگر چنین کنی به خود توهین کرده ای! (آلن سترایک)
8. برنده شدن همیشه به این معنی نیست که اولین باشی، بلکه بدین معنی است که بهتر از قبل عمل کرده باشی! (بونی بلیر)
9. من نخواهم گفت که هزار بار اشتباه کرده ام! بلکه خواهم گفت: هزار راه پیدا کرده ام که نتیجه نادرست خواهد داد! (توماس ادیسون)
10. قبول کنید که هرکسی خطرناک است و قبول کنید که هیچکس خیلی خطرناک! نیست! (آبراهام لینکلن)
11. اگر کسی بگوید که هرگز در زندگیش استباه نکرده است بدین معنی است که هرگز سعی نکرده است چیز چدیدی را آزمایش کند! (آلبرت انیشتین)
12. تردیدها به ماخیانت می‌کنند تا به آنچه لیاقتش را داریم نرسیم...! (شکسپیر)
13. چهارچیز را هیچگاه نشکنید: اعتماد، قول، رابطه و قلب! زیرا اینها وقتی می‌شکنند، صدایی ندارند ولی درد زیادی دارند! (چارلز)
14. اگر بخواهید دائم درمورد انسانها قضاوت کنید، هرگز فرصت دوست داشتن آنها را نخواهید داشت! (مادر ترسا)
15. در روزگاری که لبخند آدمها بخاطر شکست توست ، برخیز تا بگریند آدمها. (کوروش کبیر)
16. شاید چشم‌های ما نیاز داشته باشند که گاهی با اشک‌های‌مان شسته شوند،
تا بار دیگر زندگی را با نگاه شفاف‌تری ببینیم. (الکس تان)17. هیچ می‌دانی فرصتی که از آن بهره نمی‌گیری ،آرزوی دیگران است. (جک لندن)
18. آدم فقیر حق بی شعور بودن و احمق بودن را ندارد . " لاروشفوکولد "
امیر نمازی / برگی از مدرسۀ خلاق ایده داستان / دهم اردیبهشت 1399